Strona główna

Flaga Polski

Flaga Polski (Flaga Rzeczypospolitej Polskiej) – jeden z symboli państwowych Polski.

Według ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych jest nią prostokątny płat tkaniny o barwach Rzeczypospolitej Polskiej i proporcji 5:8, umieszczony na maszcie. Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy, za flagę Polski uważany jest także wariant z godłem Polski, umieszczonym pośrodku białego pasa.

Barwy Rzeczypospolitej Polskiej stanowią składniki flagi państwowej Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa stanowi, że barwami Rzeczypospolitej Polskiej są kolory biały i czerwony, ułożone w dwóch poziomych, równoległych pasach tej samej szerokości, z których górny jest koloru białego, a dolny koloru czerwonego.

Od 2004 roku 2 maja jest w Polsce oficjalnie obchodzony jako Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej

 

Pierwotnie polską barwą narodową był karmazyn, stanowiący symbol dostojeństwa i bogactwa, a zarazem uważany za najszlachetniejszy z kolorów. Z uwagi na cenę barwnika – koszenili uzyskiwanej z larw czerwca polskiego, mało kto mógł sobie na niego pozwolić, dlatego też był on wykorzystywany jedynie przez najbogatszą szlachtę i dostojników państwowych.

Na pierwszych flagach i sztandarach reprezentujących Królestwo Polskie widniał biały orzeł w koronie na czerwonym tle. Jan Długosz opisując przygotowania do bitwy pod Grunwaldem pisze o „chorągwi wielkiej, na której wyszyty był misternie orzeł biały z rozciągnionemi skrzydły, dziobem rozwartym i z koroną na głowie, jako herb i godło całego Królestwa Polskiego”.

Barwami królewskimi Rzeczypospolitej Obojga Narodów był sztandar złożony z trzech pasów: dwóch czerwonych umieszczonych w dole i na górze oraz oddzielającym go pasie białym, na których umieszczano zwykle czterodzielny Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów o czerwonym tle zawierający dwa pola przedstawiające białego Orła w koronie, czyli symbol Korony i dwa z wizerunkiemPogoni  herbu Litwy. Na tarczy sercowej znajdował się najczęściej herb rodowy aktualnie panującego monarchy.

W okresie przedrozbiorowym silna była także tradycja uznająca za barwy narodowe trzy kolory: biały, karmazynowy i granatowy. Tradycja barw karmazynowej i granatowej wywodzi się od strojów żołnierzy kawalerii, w których to formacjach służyli w większości szlachcice (tzw. wojska narodowego autoramentu). Chociaż już w XVI wieku próbowano unifikować stroje poszczególnych oddziałów, jezdni w Polsce aż do XVIII wieku nie nosili mundurów. W początkach XVIII wieku jednolite stroje pojawiły się w pierwszych oddziałach prywatnych, a w połowie wieku w oddziałach królewskich. W roku 1746 hetman wielki litewski Michał Kazimierz Radziwiłł wprowadził regulaminowy ubiór dla wszystkich husarzy i pancernych litewskich. Husaria nosić miała kontuszekoloru karmazynowego i żupany granatowego, a pancerni kontusze koloru granatowego i żupany koloru karmazynowego. Wkrótce potem żołnierze koronni zaczęli z własnej inicjatywy nosić mundury, które dodawały im prestiżu wśród obywateli i ułatwiały rozpoznanie w tłumie. Usankcjonowaniem zwyczaju noszenia munduru w wojsku koronnym (husarii) był uniwersał hetmana Jana Klemensa Branickiego z 1763 roku. Pochodzenie bieli jako jednego z kolorów narodowych pochodzi zaś od kopii i proporców jazdy, które zdobiono chorągiewkami czerwono-białymi lub karmazynowo-granatowymi. W roku 1775 powstała Kawaleria Narodowa, której mundury określono na granatowo-karmazynowo-białe. Po upadku państwa tradycja kolorystyczna nie zanikła. W 1807 roku sformowano pierwszy pułk lekkokonny dla gwardii Napoleona Bonaparte i utrzymano w nim mundury w barwach narodowych. Trójkolorowe kokardy pojawiły się także w pierwszych dniach powstania listopadowego.

Barwy biała i czerwona zostały uznane za narodowe po raz pierwszy 3 maja 1792. Podczas obchodów pierwszej rocznicy uchwalenia Ustawy Rządowej damy wystąpiły wówczas w białych sukniach przepasanych czerwoną wstęgą, a panowie nałożyli na siebie szarfy biało-czerwone. Nawiązano tą manifestacją do heraldykiKrólestwa Polskiego  białego orła na czerwonej tarczy herbowej.